Bài 43: Protein
Bài 43: Protein - Hướng dẫn học Khoa học Tự nhiên 9
Trong bài học này, chúng ta sẽ tìm hiểu về protein, một loại chất đạm quan trọng và thiết yếu cho cơ thể. Protein không chỉ cần thiết cho sức khỏe tổng thể mà còn cho não bộ, giúp giảm triệu chứng mệt mỏi sau chỉ 15 phút. Chúng ta sẽ làm các hoạt động như so sánh các thực phẩm chứa nhiều protein, tìm hiểu cấu trúc phân tử và tính chất hóa học của protein so với tinh bột, saccarozo, glucozo.
A. Hoạt động khởi động
Protein, hay còn gọi là chất đạm, là một trong những dưỡng chất quan trọng không thể thiếu trong chế độ ăn uống. Chúng ta sẽ so sánh chung về thành phần phân tử và tính chất hóa học của protein với các chất khác như tinh bột, saccarozo, glucozo.
B. Hoạt động hình thành kiến thức
I. Thành phần và cấu tạo phân tử
Protein chủ yếu chứa các nguyên tố C, H, O, N và một số lượng nhỏ các nguyên tố khác như S, P. Cấu trúc phân tử protein rất lớn và được tạo ra từ các amino axit.
II. Tính chất của protein
Chúng ta sẽ tiến hành các thí nghiệm như sự phân hủy bởi nhiệt và sự đông tụ để tìm hiểu về tính chất của protein. Protein bị phân hủy bởi nhiệt và đông tụ khi đun nóng hoặc có chất xúc tác.
III. Trạng thái tự nhiên và ứng dụng
Trong tự nhiên, chúng ta có thể tìm thấy protein trong các loại thực phẩm như trứng, sữa, thịt... Chúng ta sử dụng chúng trong cuộc sống hàng ngày để đảm bảo cung cấp đủ chất đạm cho cơ thể.
Thông qua bài học này, chúng ta hiểu rõ hơn về protein, một loại chất dinh dưỡng quan trọng và cần thiết cho sức khỏe. Việc nắm vững kiến thức về protein sẽ giúp chúng ta xây dựng một chế độ ăn uống cân đối và tốt cho cơ thể.
Bài tập và hướng dẫn giải
C. Hoạt động luyện tập
Câu 1: Trang 61 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Có các chất sau: protein, tinh bột, xenlulozo, chất béo, saccarozo. Theo em những chất trên có đặc điểm chung gì (nêu ít nhất 3 điểm chung).
Câu 2: Trang 61 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Viết Đúng/ Sai ứng với mỗi nhận định sau:
| Thành phần và tính chất của protein | Đúng/ Sai |
| Các protein đều chứa các nguyên tố: Cacbon, hidro, oxi, nito | |
| Đốt cháy một ít tóc, lông gà, lông vịt thấy có mùi khét tỏa ra | |
| Một số protein bị phân hủy khi đun nóng hoặc cho thêm một số hóa chất | |
| Ở nhiệt độ thường, dưới tác dụng của men, protein bị thủy phân thành các amino axit |
Câu 3: Trang 63 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Đốt cháy hợp chất hữu cơ X bằng oxi, sản phẩm thu được gồm các chất khí: $CO_2,\; N_2,\; H_2O,\;$. Chất hữu cơ X là
A. Tinh bột
B. Xenlulozo
C. Chất béo
D. Protein
Câu 4: Trang 62 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
A. Protein có khối lượng phân tử rất lớn và có cấu tạo rất phức tạp, do nhiều loại amino axit tạo nên.
B. Protein có khối lượng phân tử rất lớn và có cấu tạo phức tạp, do nhiều phân tử amino axit tạo nên.
C. Protein có khối lượng phân tử rất lớn và có cấu tạo đơn giản.
D. Protein có khối lượng phân tử rất lớn, do nhiều phân tử amino axit giống nhau tạo nên.
Câu 5: Trang 62 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Thủy phân protein A, thu được hợp chất X có khối lượng mol phân tử là 75 gam. Đốt cháy hoàn toàn 1,5 gam X thu được 896 ml khí $CO_2$, 224 ml khí $N_2$ (thể tích các khí ở điều kiện tiêu chuẩn) và 0,9 gam nước.
a) Xác định công thức phân tử của X.
b) Viết công thức cấu tạo của X.
D. Hoạt động vận dụng
Câu 1: Trang 62 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Hãy nêu ít nhất 5 loại thực phẩm trong tự nhiên có chứa chất đạm
Câu 2: Trang 62 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Theo em, sẽ xảy ra hiện tượng gì khi cho một ít giấm hoặc chanh vào cốc đựng sữa bò hoặc sữa đậu nành. Tại sao xảy ra hiện tượng đó.
Câu 3: Trang 63 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Có hai mảnh lụa bề ngoài giống nhau: Một mảnh được dệt bằng sợ tơ tằm và một được dệt bằng sợi chế tạo từ gỗ bạch đàn. Em hãy tìm cách làm đơn giản để phân biệt chúng.
Câu 4: Trang 63 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Giải thích các hiện tượng sau:
- Khi nấu canh cua thấy nổi lên váng cua.
- Khi giặt quần áo dệt từ tơ tằm hoặc len lông cừu không nên giặt bằng xà phòng có tính kiềm cao mà nên giặt bằng xà phòng trung tính (dầu gội đầu, sữa tắm)
Câu 5: Trang 63 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Trong các loại lương thực thực phẩm sau: dầu lạc, trứng, khoai lang, kẹo. Theo em loại nào có nhiều chất bột, có nhiều chất đường, có nhiều chất béo, có nhiều chất đam/ protein?
E. Hoạt động tìm tòi mở rộng
Hãy tìm hiểu các loại thực phẩm có chứa protein và ứng dụng của protein trong đời sống qua sách báo và internet.