Bài 23: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

A. Hoạt động khởi động

Nêu nguyên nhân và cơ chế phát sinh các dạng đột biến gen. Điều gì xảy ra nếu đột biến gen mất một cặp nucleotit ở mã kết thúc?

Em hãy suy nghĩ về điều sau đây: Trong quá trình nhân đôi của phân tử ADN, nếu vì một lí do nào đó mà mất đi một vài gen thì cấu trúc NST mang gen đó sẽ bị biến đổi thế nào? Ngoài dạng biến đổi đó, cấu trúc NST có thể bị biến đổi theo hướng nào khác không, vì sao?

B. Hoạt động hình thành kiến thức

I. Đột biến nhiễm sắc thể

- Hãy phán đoán xem 1 NST hoặc cả bộ NST có thể bị biến đổi, mất tính đặc thù như thế nào?

II. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

Các NST sau khi bị biến đổi (hình 23.1 a,b,c) khác với NST ban đầu như thế nào?

Em hãy thử đặt tên cho mỗi loại đột biến đó.

Dựa vào nguyên nhân gây đột biến gen đã học, em hãy suy đoán những nguyên nhân nào gây ra biến đổi cấu trúc NST? Nêu hậu quả của đột biến cấu trúc NST.

C. Hoạt động luyện tập

1. Tại sao đột biến cấu trúc NST lại gây hại cho con người và sinh vật.

2. Hình 23.2 dưới đây cho thấy trình tự bình thường của các gen trong một NST.

NST nào sau đây là kết quả của sự mất đoạn xảy ra trên NST này?

3. Quan sát hình 23.3, xác định dạng đột biến cấu trúc NST:

4. Trả lời các câu hỏi trắc nghiệm sau:

a, Mất đoạn NST thường:

A.  làm chết hoặc giảm sức sống của cá thể.

B. Tăng cường sức đề kháng của cơ thể.

C. Không ảnh hưởng gì đến đời sống sinh vật.

D. có thể chết khi còn là hợp tử.

b, Đột biến NST là

A. sự phân li không bình thường của NST xảy ra trong phân bào.

B. những biến đổi về cấu trúc hay số lượng NST

C. sự thay đổi trình tự sắp xếp các Nu trong ADN của NST.

D. những đột biến lệch bội hay đa bội.

D. Hoạt động vận dụng

Phân biệt đột biến gen với đột biến cấu trúc NST, cho ví dụ minh họa.

E. Hoạt động tìm tòi mở rộng

1. Quan sát hình 23.4. Em hãy mô tả cơ chế gây đột biến cấu trúc NST.

2. Hãy tìm thêm một số ví dụ về đột biến cấu trúc NST phát sinh trong tự nhiên hoặc do con người tạo ra.