Bài 22: Đột biến gen

A. Hoạt động khởi động

Quan sát hình 22.1 và thảo luận:

- Hậu quả của việc Mĩ thả bom nguyên tử ở Hiroxima, Nhật bản năm 1945 và máy bay Mĩ rải chất độc hóa học trong chiến tranh ở Việt Nam là như thế nào?

- Em có biết tại sao bò có 6 chân, một số cây mạ màu trắng trong khi các cây mạ khác đều có màu xanh, lợn con có đầu và chân sau bị di dạng, cà chua khổng lồ vớ nhiều u bướu dị thường?

B. Hoạt động hình thành kiến thức

I. Khái niệm đột biến gen

- Đột biến gen là những biến đổi nhỏ xảy ra trong cấu trúc của gen.

II. Các dạng đột biến gen

Dựa vào kiến thức về cấu trúc gen (ADN) và quá trình nhân đôi phân tử ADN đã học, em hãy dự đoán có những dạng đột biến gen nào?

Quan sát hình 22.2, đế số cặp Nu, so sánh b,c,d, hoàn thành bảng sau:

III. Nguyên nhân phát sinh và các loại đột biến gen

- Nguyên nhân: do ảnh hưởng của các tác nhân vật lí, hóa học, sinh học.

- Các loại đột biến gen

+ đột biến giao tử

+ đột biến tiền phôi

+ đột biến xoma

- Nếu gen bị đột biến thì cấu trúc loại protein mà gen đó mã hóa có biến đổi hay không? Giải thích.

VI. Vai trò của đột biến gen

- Đa số đột biến gen là có hại vì chúng phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen do sự chọn lọc lâu đời.

- Một số ít đột biến gen có lợi khi môi trường thay đổi theo hướng phù hợp

- Đột biến gen cung cấp nguyên liệu cho tiến hóa và chọn giống.

C. Hoạt động luyện tập

Dựa vào thông tin cho sau đây, em hãy giải thích các dạng đột biến gen.

D. Hoạt động vận dụng

1. Hãy tìm thêm một số ví dụ về đột biến gen phát sinh trong tự nhiên hoặc do con người tạo ra.

2. Có thể nhận biết các thể đột biến gen qua những dấu hiệu gì? Có thể ứng dụng các đặc điểm của đột biến gen trong chọn giống cây trồng như thế nào? Hãy sưu tầm tư liệu và mô tả một giống cây trồng biến đổi gen ở Việt Nam.

E. Hoạt động tìm tòi mở rộng

Các đột biến gen có thể thay đổi ý nghĩa của các gen

Các đột biến gen làm thay đổi trình tự các axit amin trong phân tử protein do gen quy định. Từ đó làm thay đổi tính trạng do gen quy định.

Đa số đột biến gen gây hại, gây các bệnh, tật di truyền.

Một số ít làm tăng khả năng thích nghi giúp sinh vật sinh trưởng tốt hơn.