Bài 61: Công nghệ tế bào

A. Hoạt động khởi động

- Hãy thảo luận và kể tên các phương pháp mà các nhà vườn thường áp dụng để nhân giống cây. Trình bày ưu và nhược điểm của mỗi phương pháp.

- Em biết gì về ưu điểm và cơ sở di truyền học của phương pháp nuôi cấy tế bào?

B. Hoạt động hình thành kiến thức

I. Khái niệm công nghệ tế bào

Trả lời câu hỏi:

- Công nghệ tế bào là gì? Gồm những công đoạn thiết yếu nào? Hãy kể ra một số ứng dụng công nghệ tế bào trong thực tiễn mà em biết.

- Theo em, công nghệ tế bào có thể phát triển tương tương lai không? Tại sao?

II. Ứng dụng công nghệ tế bào

1. Nhân giống vô tính trong ống nghiệm ở cây trồng

- khi nói về những ưu điểm và triển vọng của phương pháp nhân giống vô tính trong ống nghiệm, những phát biểu nào sau đây đúng?

a, nhân nhanh số lượng cây trồng trong một thời gian ngắn

b, nhân nhanh các giống vật nuôi

c, giúp sinh vật sinh trưởng và phát triển nhanh chóng

d, quy trình nhân giống vô tính trong ống nghiệm với khoai tây, mía, dứa, và một số giống phong lan đã được hoàn thiện

e, nhiều phòng thí nghiệm bước đầu đạt kết quả trong nhân giống cây rừng và một số cây thuốc quý

f, phương pháp này còn giúp cho việc bảo tồn một số nguồn gen thực vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng

- Vì sao từ một tế bào của cơ quan sinh dưỡng lại có thể phát triển thành một cơ thể con hoàn chỉnh?

2. Ứng dụng nuôi cấy tế bào và mô trong chọn giống cây trồng

Hãy mô tả các bước thực hiện phương pháp nuôi cấy mô và tế bào và ứng dụng.

3. Nhân bản vô tính động vật

- Hãy vẽ sơ đồ và giải thích các bước nhân bản vô tính.

- Trả lời các câu hỏi:

+ Nhân bản vô tính là gì? Vì sao người ta không giữ lại nhân trong tế bào xoma để kích thích thành cơ thể mới mà lại sử dụng nhân tế bào xoma đưa vào tế bào trứng mất nhân để kích thích thành cơ thể mới? Cơ thể con lai có đặc điểm giống động vật cho trứng hay động vật cho tế bào xoma? Tại sao?

+ Theo em ưu điểm và triển vọng của nhân bản vô tính là gì? Theo em có nên thực hiện nhân bản vô tính ở người không?

C. Hoạt động luyện tập

1. Hãy cho các ứng dụng công nghệ sau đây và cho biết những ứng dụng này thuộc lĩnh vực nào. Từ các ứng dụng này, hãy nêu triền vọng phát triển của các lĩnh vực công nghệ này trong tương lai. (Thông tin sách giáo khoa (SGK) trang 174)

2. Hãy chọn phương án đúng nhất trong các câu trắc nghiệm sau đây:

- Nguyên tắc của nhân bản vô tính là:

A. chuyển nhân của tế bào xoma (2n) vào 1 tế bào trứng, rồi kích thích tế bào trứng phát triển thành phôi rồi tiếp tục hình thành cơ thể mới.

B. chuyển nhân của1 tế bào trứng vào tế bào xoma (2n), rồi kích thích tế bào trứng phát triển thành phôi rồi tiếp tục hình thành cơ thể mới.

A. chuyển nhân của tế bào xoma (n) vào 1 tế bào trứng đã lấy nhân, rồi kích thích tế bào trứng phát triển thành phôi rồi tiếp tục hình thành cơ thể mới.

A. chuyển nhân của tế bào xoma (2n) vào 1 tế bào trứng đã lấy nhân, rồi kích thích tế bào trứng phát triển thành phôi rồi tiếp tục hình thành cơ thể mới.

- Điều nào sau đây không đúng đối với vai trò của nhân bản vô tính ở động vật?

A. có triển vọng nhân nhanh nguồn gen động vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng.

B. tạo cơ quan nội tạng động vật từ các tế bào động vật đã được chuyển gen người.

C. mở ra khả năng chủ động cung cấp các cơ quan thay thế cho các bệnh nhân bị họng các cơ quan tương ứng.

D. để cải tạo và tạo ra các động vật mới có ưu thế hơn giống ban đầu.

- Phát biểu nào sau đây không đúng với vai trò của nhân giống vô tính trong ống nghiệm ở cây trồng?

A. tạo ra các giống cây mới trồng.

B. tạo ra số lượng cây giống lớn trong một thời gian ngắn.

C. bảo tồn một số nguồn gen của thực vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng.

D. tiết kiệm được diện tích sản xuất giống.

D. Hoạt động vận dụng

- Hãy giải thích ứng dụng của nuôi cấy tế bào da để điều trị bỏng, nuôi cấy tế bào biểu bì mô giác mạc, tế bào nội tạng, .. trong Y học.

- Kể tên một số thành tựu mà em biết về công nghệ tế bào.

E. Hoạt động tìm tòi mở rộng

- Hãy đề xuất quy trình nhân giống lan Hồ Điệp.

- Thực hành sưu tầm và thiết kế một tập san về các thành tựu công nghệ tế bào trên thế giới và ở Việt Nam.