Soạn bài Dế chọi

Phương pháp giải

Phương pháp giải:Đọc hiểu văn bản và tóm tắt lại câu chuyện. Rút ra nhận xét về thời gian và không gian.

Diễn biến sự kiện:

- Tục dâng tiến dế cho vua quan khiến dân quê khốn đốn. Thành Danh bị giao nộp và phải tìm mọi cách để bắt được dế quý.

- Danh tìm được một con thì đứa con trai làm sổng mất. Đứa con trai sợ quá bỏ đi và chết dưới giếng.

- Theo lời một cô đồng, Danh tìm được con dế lạ. Đem chọi, luôn luôn thắng cuộc.

- Dế được đem tiến lên trên, quan trên, rồi vua đều rất hài lòng. Quan nhờ dế được thăng tiến. Thành Danh cũng được thưởng. Con Thành Danh hoa dế trở lại làm người, gia đình Danh hưởng bổng lộc, đời đời sung túc.

Phương pháp giải

Phương pháp giải:Dựa vào phần đọc hiểu văn bản để liên hệ tới thực tế lúc bấy giờ

Họ phải chịu đựng một cái lệ hay chính là một cái ách rất vô lý và tệ hại ( dâng hiến dế quý). Cái lệ đó làm họ lo lắng cực độ mỗi khi đến dịp cống nạp, họ mất ăn mất ngủ, tổn hại thời gian, công sức, tiền bạc, sức khỏe và cả tính mạng.

+ Cuộc sống của họ thật bấp bênh, phụ thuộc vào may rủi. Nói khác đi họ không thể làm chủ cuộc sống và vận mệnh của mình.

+ Quả thật, cảnh tượng hiến dế chọi đã làm nhiều gia đình tiêu tán gia sản, nhân lực, sức khỏe, thậm chí tính mạng nữa.

+ Một con dế quyết định cuộc sống một con người ấy, ta thấy được sự khắc nghiệt của cuộc sống, sự thực về một xã hội coi tính mạng con người không bằng một sinh vật nhỏ bé.

Phương pháp giải

Phương pháp giải:So sánh điểm khác và giống nhau về số phận của nhân vật Thành Danh

Phương pháp giải

Phương pháp giải:Nhận biết một số yếu kì ảo trong truyện và nêu tác dụng

–Tờ giấy bí ẩn của cô đồng

–Chi tiết Thành Danh tìm bắt dế chọi

–Chi tiết Thành Danh tìm bắt dế chọi lần hai

– Con dế bé nhỏ nhưng sức lực khác thường, chiến thắng cả những con dế có sức vóc to hơn mình, thắng được cả con gà.

–Chi tiết con dế khi ở trong cung, mỗi lần nghe tiếng đàn cầm, đàn sắt lại nhảy múa theo các tiết điệu.

–Chi tiết con trai của Thành Danh kể lại việc mình đã hoá dế lanh lẹ, chọi giỏi.

Tác dụng:

Nhờ những chi tiết kì ảo chúng ta có thể thấy được rằng điểm nổi bật của tác giả muốn truyền tải đó là: chỉ nhờ một con dế cũng làm thay đổi cả một cuộc đời.

Phương pháp giải

Phương pháp giải:Đọc hiểu văn bản, dựa trên tri thức ngữ văn để nhận biết

- Đặc điểm của truyện truyền kì thể hiện qua các yếu tố: không gian, thời gian, nhân vật, cốt truyện, lời của người kể chuyện và lời của nhân vật

+ Thời gian truyền kì: Nhân vật con trai sống nhiều cuộc đời khác nhau ( con người à háo thân vào Dế chọi à nhập vào con người)

+ Nhân vật: Con người thực và nhân vật có phép lạ ( Dế chọi, cô Đồng)

+ Cốt truyện: Từ đầu đến cuối truyện mọi tình tiết đều xoay quanh câu chuyện dế chọi. Truyện chỉ viết về một gia đình cụ thể là gia đình Thành Danh với những tình huống may rủi xen kẽ, tất cả đều gắn với chuyện tìm dế chọi, luyện dế chọi để cống nạp

+ Có lời bàn của tác giả ở cuối truyện.

Phương pháp giải

Phương pháp giải:Tìm hiểu ý nghĩa của lời bàn của tác giả và rút ra kết luận

Cuối câu chuyện có trích lại câu nói của Dị Sử thị: “Họ Thành vì sâu mọt mà nghèo, nhờ dế chọi mà giàu, áo cừu ngựa tốt vênh vang, lúc làm lí chính bị trách phạt không nghĩ rằng mình được thế đâu. Trời đền đáp cho kẻ trưởng giả trọng hậu, tới nỗi tuần phủ tri huyện cũng được hưởng phúc ấm nhờ con dế. Thường nghe một người lên trời, gà chó cũng thành tiên, đúng lắm thay.” Có thể sau khi đọc tác phẩm, nghe câu bình này, chúng ta nhận ra được kết thúc có hậu cho người hiền lành biết lo nghĩ cho người khác sẽ là những phần thưởng to lớn mà ông trời bạn tặng. Phúc khí của Thành còn được lan đến cả tri huyện, những vị quan trên. Có cái khen cũng có cái chê ở đây. Khen cho nhân vật sống một đời hiền lành chất phác. Chê cho cái xã hội tham quan không từ cách để hài lòng vua mà chà đạp lên nhân dân. Và cũng hướng tới một tương lai lo lắng, lo khi con người nhận và hưởng quá nhiều lợi ích, lương tâm cũng sẽ bị tha hóa.

à Nhờ lời bàn của tác giả chúng ta thuận lợi hiểu sâu hơn về nội dung, đưa ra các đánh giá khác nhau của một câu chuyện.

Khó khăn: Nhiều từ ngữ cổ, không hiểu sâu về tầng lớp ý nghĩa và gây khó khăn cho người đọc, thậm chí hiểu sai ý nghĩa của câu chuyện