Phương pháp giải
Phương pháp giải:Đọc kĩ hai văn bản, tìm ra các chi tiết cho thấy hoàn cảnh sáng tác của hai bài thơ.
* Bài thơ "Vọng nguyệt"
- Hoàn cảnh sáng tác: Thơ được sáng tác năm 1942, khi Bác Hồ bị giam cầm trong nhà tù, chịu cảnh thiếu thốn, cô đơn, tù đày khắc nghiệt.
- Sự chi phối của hoàn cảnh:
+ Cấu tứ:
Hai câu đầu miêu tả cảnh trăng đêm qua song cửa sổ nhà tù, gợi lên nỗi nhớ quê hương, đất nước.
Hai câu thực miêu tả tư thế của Bác, hướng ra ngoài trời, thể hiện khát vọng tự do.
Hai câu luận thể hiện sự trăn trở, suy tư về vận mệnh đất nước.
Hai câu kết thể hiện niềm tin tưởng vào tương lai tươi sáng.
+ Nội dung trữ tình:
Bài thơ thể hiện sự hồi tưởng về quê hương, đất nước và khao khát tự do của người chiến sĩ cách mạng trong hoàn cảnh bị giam cầm.
* Bài thơ "Cảnh khuya"
- Hoàn cảnh sáng tác: Thơ được sáng tác năm 1947, khi Bác Hồ đang ở chiến khu Việt Bắc trong những năm đầu tiên của cuộc kháng chiến chống Pháp.
- Sự chi phối của hoàn cảnh:
+ Cấu tứ:
Hai câu đầu miêu tả cảnh thiên nhiên rừng khuya thơ mộng, trữ tình.
Hai câu sau thể hiện tâm trạng của Bác Hồ: sự hòa hợp với thiên nhiên và lòng trăn trở về nhiệm vụ.
+ Nội dung trữ tình:
Nội dung của bài thơ kết hợp giữa sự trù phú của thiên nhiên và tâm trạng cao cả, lạc quan, đầy yêu nước của thi sĩ.