3. Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi.MỘT THỨC QUẢ CỦA LÚA NON: CỐMThạch LamChân trời sáng tan....

3. Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi.

MỘT THỨC QUẢ CỦA LÚA NON: CỐM

Thạch Lam

Chân trời sáng tan. Cơn gió mùa hạ lướt qua vùng' sen trên hộ, nhuận thầm cải hương thơm của lá, như báo trước mùa về của một thức qua thanh nhã và tinh khiết. Các bạn có ngửi thấy, khi đi qua những cánh đồng xanh, mả hạt thóc nếp đầu tiên làm trĩu thân lúa còn tươi, ngửi thấy cái mùi thơm mát của bông lúa non không? Trong cái vỏ xanh kia, có một giọt sữa trắng thơm, phảng phất hương vị ngàn hoa cỏ. Dưới ảnh nắng, giọt sữa dần dần đông lại, bông lúa ngày càng cong xuống, nặng vì cái chất quý trong sạch của Trời.

Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những người chuyên môn mới xác định được, người ta gặt mang về. Rồi đến một loạt cách chế biến, những cách thứclàm truyền từ đời này sang đời khác, một sự bí mật trân trọng và khe khắt giữ gìn, cái cô gái Vòng' làm ra thứ cốm dẻo và thơm ấy. Tất nhiên là nhiều nơi cũng biết cách thức làm cốm, nhưng không có đâu làm được hạt cốm dẻo, thơm và ngon được bằng ở làng Vòng, gần Hà Nội.

Tiếng cốm Vòng đã lan khắp tất cả ba kỉ, và đến mùa cốm, các người của Hà Nội 36 phố phường vẫn thưởng ngóng trông cô hàng cốm xinh xinh, áo quần gọn ghẽ, với cái dấu hiệu đặc biệt là cái đòn gánh hai đầu cong vút lên như chiếc thuyền rồng...

Cốm là thức quả riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam. Ai đã nghĩ đầu tiên dùng cốm để làm quả sêu Tết". Không gì còn hợp hơn với sự vương vít của tơ hồng", thức quả trong sạch, trung thành như các việc lễ nghi. Hồng cốm tốt đôi... Và không bao giờ có hai màu lại hoả hợp hơn được nữa: màu xanh tươi của cốm như ngọc thạch quý, màu đỏ thắm của hồng như ngọc lựu già. Một thứ thanh đạm, một thử ngọt sắc, hai vị nâng đỡ nhau để hạnh phúc được lâu bền (Thật đáng tiếc khi chúng ta thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và những thức quý của đất mình thay dần bằng những thức bóng bẩy hào nháng và thô kệch bắt chước người ngoài những kẻ mới giàu vô học có biết đầu mà thưởng thức được những vẻ cao quý kín đảo và nhũn nhặn?

Cốm không phải thức quà của người vội; ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ. Lúc bấy giờ ta mới thấy thu lại cả trong hương vị ấy, cái mùi thơm phức của lúa mới, của hoa cỏ dại ven bờ. trong màu xanh của cốm, cái tươi mát của lá non, và trong chất ngọt của cốm, cái dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc. Thêm vào cái mùi hơi ngát của lá sen già, ướplấy từng hạt cốm một còn giữ lại cái ấm áp của những ngày mùa hạ trên hồ. Chúng ta có thể nói rằng trời sinh lá sen để bao bọc cốm, cũng như trời sinh cốm nằm ủ trong lá sen. Khi các cô gái làng Vòng đỗ gánh, giờ từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng là cốm, sạch sẽ, và tinh khiết, không có máy may một chút bụi nào. Hỡi các bà mua hàng! Chở có thọc tay mân mê thức quả thần tiên ấy, hãy nhẹ nhàng mà nâng đỡ, chút chịu mà vuốt ve. Phải nên kính trọng cái lộc của Trời, cái khéo léo của người, và sự cố sức tiềm tàng và nhẫn nại của thần Lúa. Sự thưởng thức của các bà sẽ được trang nhã và đẹp để hơn, và cái vui cũng sẽ tươi sáng hơn nhiều lắm.

(In trong Hà Nội băm sáu phố phường, NXB Đời nay, 1943)

a. Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết Một thức quà của lúa non cốm là một văn bản tuỳ bút?

b. Tác giả thể hiện tình cảm, cảm xúc thế nào đối với cốm? Tìm một số tử ngữ, hình ảnh đã góp phần thể hiện tình cảm, cảm xúc ấy của tác giả trong đoạn văn sau:

Khi các cô gái làng Vòng đỗ gánh, giả từng lớp lá sen, chúng ta thấy hiện ra từng là cốm, sạch sẽ, và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào. Hỡi các bà mua hàng! Chở có thọc tay mân mê thức quà thần tiên ấy, hãy nhẹ nhàng mà nâng đỡ, chút chịu mà vuốt ve. Phải nên kinh trọng cải lộc của Trời, cải khéo léo của người, và sự cổ sức tiềm tàng và nhẫn nại của thần Lúa.

c. Trong tuỳ bút, chất trữ tinh thưởng được tạo nên từ sự hoà quyện giữa vẻ đẹp của cảm xúc, suy nghĩ, và vẻ đẹp của thiên nhiên tạo vật nhằm mang lại những rung động và sự thích thủ cho người đọc. Tìm một số chi tiết thể hiện đặc điểm này trong văn bản Một thức quà của lúa non.

d. Xác định chủ đề của văn bản. Dựa vào đầu em xác định như vậy? đ. Gần cuối văn bản, tác giả viết: “Thật đảng tiếc khi chúng ta thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần...”. Theo em, vì sao điều đó lại xảy ra trong cuộc sống của chúng ta? Làm thế nào để những nét đẹp văn hoá của dân tộc không bị mất đi?