Giải bài tập sách bài tập (SBT) bài 1: Tiếng việt của vạn vật (Đọc)

1. Nổi thông tin ở cột A với thông tin tương ứng ở cột B

2. Chỉ ra điểm giống và khác nhau giữa thể thơ bốn chữ và thể thơ năm chữ

3. Hãy điền thông tin phù hợp vào hai câu sau

Nhịp thơ được biểu hiện ở chỗ ngắt chia dòng và câu thơ thành (1)......hoặc ở cách (2)........đều đặn cuối mỗi (3)...... Nhịp thơ có tác dụng tạo (4)..... làm nên  (5)...... của bài thơ, đồng thời cũng góp phần biểu đạt nội dung thơ.

4. Đọc lại văn bản Lời của cây (Trần Hữu Thỉnh) trong sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn lớp 7 (tập 1) và trả lời các câu hỏi sau:

a. Để miêu tả hạt nảy mầm, tác giả đã sử dụng hình ảnh nào? Em có nhận xét gì về hình ảnh ấy?

b. Chỉ ra và nêu tác dụng của (những) biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ

Mầm tròn nằm giữa

Vỏ hạt làm nội

Nghe bàn tay vô

Nghe tiếng ru hời.

c. Nhận xét về nhịp thơ của dòng thơ “Rằng các bạn ơi". Từ đó, cho biết qua khổ thơ cuối, tác giả muốn thay mặt cây nhẫn giả đến chúng ta điều gi?

5. Đọc lại văn bản Sang thu (Hin Thỉnh) trong sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn lớp 7 (tập 1) và trả lời các câu hỏi sau

a. Chỉ ra nét độc đáo về cách dùng từ ngữ, hình ảnh và biện pháp tu từ trong hai câu thơ sau:

Có đàm mây mùa hạ

Vắt nửa mình sang thu

b. Em có cảm nhận như thế nào về bức tranh thiên nhiên được miêu tả qua bài thơ?

c. Nếu được chọn một hình ảnh miêu tả tinh tế và tại tỉnh khoảnh khắc đất trời chuyển mình sang thu thì em sẽ chọn hình ảnh nào? Vì sao?

d. Theo em, từ “bỗng” trong hai dòng thơ “Bổng nhận ra hương ổi/ Phả vào trong giả sẽ có thể được thay bằng từ “đã không? Vì sao?

6. Đọc văn bản dưới đây và trả lời các câu hỏi:

VỀ MÙA XOÀI MẸ THÍCH

Quả xoài xưa Mẹ thích

cử gợi mãi trong con

cải hương thơm chín mức

cải quả bé tròn tròn

Khi cây xoài trước ngõ

lấp ló trải vàng hoe

đã nhắc cho con nhỏ

mùa hạ đã gần về

Cầm quả xoài của Mẹ

cầm cả mùa trên tay

cắn miếng xoài ngọt lịm

vị đầu lưỡi thơm hoài

Vô tình hay hữu ý

xoài mang hình quả tim?

Riêng con thì con nghĩ

đẩy – lòng Mẹ ngọt mềm

Tóc xoã rồi tóc búi

một đời Mẹ chất chịu

xoài non rồi chín tới

quả lủng lẳng cành treo

Nghe luong xoài bay theo

từng bước chân của Me

thơm lụng vào lời kể

những câu chuyện đời xưa.

Ngỡ hạt mưa đầu mùa ông tạo

là hột xoài trong suốt

nhìn vỏ xoài Mẹ got

con gọi cảnh hoàng lan..

Ngỡ như cả mùa vàng

nằm trong bàn tay Mẹ

Trọn một đời thơ bé

ướp lẫn với hương xoài.

Nhưng rồi có một ngày

trái xoài già rụng cuống...

Tháng hạ không đến sớm

dù cho quả xoài vàng

tháng hạ không đến muộn

đủ nhắc con mùa sang.

Ngào ngạt khắp không gian

hương xoài xưa Mẹ thích.

(In trong Mùa hạ trong thi ca, Tuyển thơ nhiều tác giả, NXB Hội Nhà văn, 2007)

a. Bài thơ được làm theo thể thơ gì?

b. Chỉ ra những đặc điểm về vần và nhịp của bài thơ.

c. Tìm một số tử ngữ, hình ảnh miêu tả “quả xoài của mẹ” qua cách nhìn, cách cảm của người con. Nhận xét về điểm chung của những từ ngữ, hình ảnh ấy. Cách miêu tả như vậy có tác dụng gi? d. Tim và chỉ ra tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ sau:

Nhưng rồi có một ngày

Cho tạo trái xoài già rụng cuống

Tháng hạ không đến sớm

dù cho quả xoài vàng

tháng hạ không đến muộn

dù nhắc con mùa sang

d. Hình ảnh người mẹ hiện lên như thế nào trong văn bản?

e. Xác định chủ đề và thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc.

7. Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

MỤC ĐỒNG NGỦ TRÊN CÁT TRẮNG

Trần Quốc Toàn

Suốt ngày dãi nắng

Vàng hoe tóc bồng

Đêm nhóm lửa hồng

Ấp lưng cát trắng

Lắng nghe gió thổi

Thia lia sao xa

Nằm ngâm chân mỏi

Vào sông Ngân Hà

Những hạt bắp nướng

Chim căng giọt sương

Một hòn than nổ

Bung vì sao băng

Ai vùi khoai củ

Thơm giờ tàn canh

Tù và đã rúc

Đánh thức bình minh ng tạo

Dê....

Cinu...

bút cọng nắng

Kéo ông mặt trời lên.

(In trong báo Thiếu niên tiền phong, số 168/ 2015)

c. Sơn lo quá, sắp ăn, bỏ đĩa đứng dậy, van: “Thế bây giờ làm thể nào, hở vú? Mợ tôi biết thì chết". (Thạch Lam, Gió lạnh đầu mùa)

d. Bẩm nhà cháu độ nảy khổ lắm, chẳng để dành được đồng nào may áo cho con cả. (Thạch Lam, Gió lạnh đầu mùa)

đ Mẹ phải vẫn cái vại dưa ấy cạnh bếp, nửa ngày lại xoay một lần. (Đỗ Bích Thuỷ, Và tôi nhà khỏi)