Giải bài tập Luyện từ và câu: Từ trái nghĩa
Đặc điểm của từ trái nghĩa
Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau. Việc sử dụng từ trái nghĩa giúp tạo ra sự tương phản trong văn bản, làm nổi bật các quan niệm sống cao đẹp của người Việt Nam. Ví dụ, trong câu tục ngữ "Chết vinh còn hơn sống nhục", từ trái nghĩa "vinh" và "nhục" giúp thể hiện sự đối lập giữa việc được tôn trọng và việc bị khinh bỉ.
Kiến thức trọng tâm
1. So sánh nghĩa của các từ im đậm:
Phrăng Đơ Bô - en là một người lính Bỉ trong quân đội Pháp xâm lược Việt Nam. Nhận rõ tính chất phi nghĩa của chiến tranh xâm lược, ông chạy sang hàng ngũ quân đội ta, lấy tên Việt là Phan Lăng. Tìm những từ trái nghĩa với nhau trong câu tục ngữ sau: "Chết vinh còn hơn sống nhục".
2. Tìm những từ trái nghĩa với nhau trong câu tục ngữ sau:
Chết vinh còn hơn sống nhục. Từ trái nghĩa trong câu tục ngữ trên là: vinh - nhục.
3. Cách dùng các từ trái nghĩa trong câu tục ngữ trên có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện quan niệm sống của người Việt Nam ta? Cách dùng từ trái nghĩa trong câu tục ngữ là sự tổng kết kinh nghiệm từ cuộc sống, làm nổi bật quan niệm sống cao đẹp của người Việt Nam.
4. Ghi nhớ: Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau như cao/thấp, béo/gầy. Việc đặt các từ trái nghĩa bên cạnh nhau tạo ra sự tương phản, giúp làm nổi bật sự đối lập trong văn bản.
Bài tập và hướng dẫn giải
Câu 1: trang 39 sách giáo khoa (SGK) tiếng việt lớp 5 tập 1
Tìm những cặp từ trái nghĩa trong mỗi thành ngữ, tục ngữ dưới đây:
a. Gạn đục khơi trong
b. Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng
c. Anh em như thể chân tay
Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần
Câu 2: trang 39 sách giáo khoa (SGK) tiếng việt lớp 5 tập 1
Điền vào mỗi ô trống một từ trái nghĩa với từ in đậm để hoàn chỉnh các thành ngữ, tục ngữ sau:
a. Hẹp nhà …bụng
b. Xấu người … nết
c. Trên kính …nhường
Câu 3: trang 39 sách giáo khoa (SGK) tiếng việt lớp 5 tập 1
Tìm những từ trái nghĩa với mỗi từ sau:
a. Hòa bình
b. Thương yêu
c. Đoàn kết
Câu 4: trang 39 sách giáo khoa (SGK) tiếng việt lớp 5 tập 1
Đặt hai câu để phân biệt mỗi cặp từ trái nghĩa vừa tìm được ở bài tập 3.