Soạn bài: Làng (Kim Lân)
Tác phẩm Truyện ngắn Làng của Kim Lân
Tác phẩm Truyện ngắn Làng của Kim Lân được viết vào thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp và được đăng lần đầu trên tạp chí Văn nghệ vào năm 1948. Truyện này đã thành công trong việc diễn tả chân thực và sinh động tình yêu dành cho làng quê, tình yêu dành cho đất nước.
Nhân vật chính trong truyện là ông Hai, một người nông dân đặc biệt, người rất yêu quý và tự hào về làng quê của mình - làng Chợ Dầu. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của chiến tranh và tình hình gia đình khó khăn, ông Hai buộc phải rời làng để tản cư. Cuộc sống xa làng khiến ông luôn khao khát và nhớ về Chợ Dầu, nơi mà ông đã gắn bó suốt cuộc đời.
Một ngày, khi nghe tin làng mình đã bị theo phe giặc, ông Hai cảm thấy rất đau lòng và xấu hổ. Tâm trạng của ông trở nên bất an, lo sợ, và ông không dám ra ngoài. Cuộc sống của ông trở nên bế tắc khi không thể trở về làng vì sợ bỏ cuộc kháng chiến, nhưng cũng không thể đi đâu khác vì không nơi nào chứa đựng người làng Chợ Dầu.
Dù vương vấn trong nỗi oan ức và đau khổ, ông Hai vẫn kiên định lòng yêu nước và ủng hộ cuộc kháng chiến. Khi người xã lên cải chính làng Dầu không theo phe Tây, ông Hai vui mừng và tự hào khi được khoe với mọi người về tin làng đã trở lại đúng đạo.
Tác giả đã thành công trong việc xây dựng tình huống truyện, miêu tả tâm lý và ngôn ngữ nhân vật, từ đó thể hiện một cách chân thực và sâu sắc tình cảm yêu nước và yêu làng quê của nhân vật ông Hai. Tác phẩm đã khắc họa một cách sinh động tâm trạng phức tạp của người nông dân khi phải đối mặt với sự thay đổi và khó khăn trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
Bài tập và hướng dẫn giải
Câu 1: (Trang 174 - sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn lớp 9) Truyện ngắn Làng đã xâydựng được một tình huống truyện làm bộc lộ sâu sắc tình yêu làng quê và lòng yêu nước ở nhân vật ông Hai. Đó là tình huống nào?
Câu 2: (Trang 174 - sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn lớp 9) Thuật lại diễn biến tâm trạng và hành động của nhân vật ông Hai từ lúc nghe tin làng mình theo giặc đến kết thúc truyện. Vì sao ông Hai lại thấy đau đớn, tủi hổ khi nghe tin làng mình theo giặc? Tâm trạng ấy của nhân vật đã được biểu hiện như thế nào?
Câu 3: (Trang 174 - sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn lớp 9) Em hãy đọc lại đoạn ông Hai trò chuyện với đứa con út (“Ồng lão ôm thằng con út lên lòng... cùng vợi đi được đôi phần”). Vì sao ông Hai lại trò chuyện như thế với đứa con nhỏ? Qua nhừng lời trò chuyện ấy, em cảm nhận được điều gì về tấm lòng của ông Hai với làng quê, đất nước, với cuộc kháng chiến? Tình yêu làng quê và lòng yêu nước ở ông Hai có quan hệ như thế nào?
Câu 4: (Trang 174 - sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn lớp 9) Nhận xét về nghệ thuật miêu tả tâm lí và ngôn ngữ nhân vật ông Hai của tác giả.
Phần luyện tập
Câu 1: (Trang 174 - sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn lớp 9) Chọn phân tích một đoạn miêu tả tâm lí nhân vật ông Hai trong truyện. Trong đoạn văn ấy, tác giả đã sử dụng những biện pháp nào để miêu tả tâm lí nhân vật?
Câu 2: (Trang 174 - sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn lớp 9) Em có nhớ truyện ngắn hay bài thơ nào cùng viết về tình cảm quê hương, đất nước? Hãy nêu nét riêng của truyện Làng so với những tác phẩm ấy.
Phần tham khảo, mở rộng
Câu 1: Phân tích diễn biến tâm lý của ông Hai từ trước đến sau khi ông nghe tin sét đánh “làng mình theo giặc” trong tác phẩm “Làng” của Kim Lân.
Câu 2: Khái quát một số nét đặc sắc về nghệ thuật truyện ngắn Làng (tình huống truyện, tâm lí nhân vật, ngôn ngữ truyện…)
Câu 3: Ý nghĩa nhan đề tác phẩm Làng của Kim Lân
Câu 4: Viết một đoạn văn ngắn (10-12 câu) nêu cảm nhận của em về nhân vật ông Hai trong văn bản Làng.
Câu 5: Từ nhân vật ông Hai trong truyện ngắn Làng em có suy nghĩ gì về tình yêu quê hương đất nước trong hoàn cảnh hiện nay?
Câu 6: Giá trị nội dung và nghệ thuật trong " Làng"
Câu 6: Hãy nêu ngắn gọn những nội dung chính và chi tiết kiến thức trọng tâm bài học "Làng" ( Kim Lân)