Soạn giản lược bài sự phát triển của từ vựng

Soạn văn lớp 9 bài sự phát triển của từ vựng

Trong bài học về sự phát triển của từ vựng, chúng ta cần lưu ý các nghĩa khác nhau của từ “chân” và từ “trà”. Đối với từ “chân”, chúng ta có các nghĩa chuyển thông qua phương thức hoán dụ và ẩn dụ. Còn đối với từ “trà”, nghĩa gốc của nó là nước uống được chế biến từ lá trà, tuy nhiên, khi kết hợp với các từ như “trà a-ti-sô”, “trà hà thủ ô”, “trà sâm”, nghĩa của từ “trà” đã chuyển theo phương thức ẩn dụ.

Đối với từ “đồng hồ”, nghĩa gốc là thiết bị để đo giờ, tuy nhiên khi kết hợp với các từ như “đồng hồ điện”, “đồng hồ nước”, “đồng hồ xăng”, chúng ta thấy nghĩa của từ “đồng hồ” đã chuyển sang đồ dùng đo lường có hình thức giống như đồng hồ.

Chúng ta cũng cần lưu ý đến từ “hội chứng” và từ “ngân hàng”. Từ “hội chứng” ban đầu có nghĩa là tập hợp nhiều triệu chứng cùng xuất hiện của một bệnh. Tuy nhiên, khi áp dụng vào các trường hợp như “hội chứng chiến tranh Việt Nam”, chúng ta thấy nghĩa đã chuyển sang tập hợp nhiều hiện tượng biểu hiện một tình trạng, một vấn đề xã hội. Tương tự, từ “ngân hàng” với nghĩa gốc là tổ chức kinh tế hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh và quản lý các nghiệp vụ tiền tệ, tín dụng. Tuy nhiên, khi áp dụng vào các trường hợp như “ngân hàng máu”, “ngân hàng gien”, “ngân hàng đề thi”, chúng ta nhận thấy nghĩa đã chuyển sang tập hợp, lưu giữ và bảo quản.

Trong khi đó, từ “sốt” ban đầu có nghĩa là tăng nhiệt độ cơ thể lên quá mức bình thường do bị bệnh. Tuy nhiên, khi nói đến “cơn sốt đất”, “cơn sốt hàng điện tử”, chúng ta thấy nghĩa của từ “sốt” đã chuyển sang trạng thái tăng đột ngột về nhu cầu, khiến hàng trở nên khan hiếm, giá tăng nhanh.