Cho đoạn mạch RLC mắc nối tiếp (cuộn dây thuần cảm) với CR 2< 2L. Đặt vào hai đầu đoạn mạch một điện áp xoay chiều u = U 0cosωt V với ω thay đổi được . Điều chỉnh ω để điện áp giữa hai bản tụ đạt giá trị cực đại, khi đó điện áp hiệu dụng trên điện trở gấp 5 lần điện áp hiệu dụng trên cuộn dây. Hệ số công suất của đoạn mạch đó là
A. 5 31
B. 2 29
C. 5 29
D. 3 19
Xin chào, mình cần sự trợ giúp của các Bạn! Ai có kinh nghiệm về vấn đề này không, có thể hướng dẫn mình một chút?
Các câu trả lời
Câu hỏi Vật lý Lớp 12
Câu hỏi Lớp 12
Bạn muốn hỏi điều gì?
Để giải câu hỏi này, ta cần gán các thông số vào công thức liên quan đến điện áp, tụ điện và cuộn dây thuần cảm.Ta biết rằng công thức tổng quát của điện áp xoay chiều trên các thành phần của đoạn mạch RLC nối tiếp là:u = UR + UC + ULTrong đó:- UR là điện áp trên điện trở.- UC là điện áp trên tụ điện.- UL là điện áp trên cuộn dây thuần cảm.Theo câu trả lời cần tìm, ta biết điện áp hiệu dụng trên điện trở là 5 lần điện áp hiệu dụng trên cuộn dây. Ta gọi UR_max là giá trị cực đại của điện áp trên điện trở và UL_max là giá trị cực đại của điện áp trên cuộn dây.Ta có hệ thức:UR_rms = 5 * UL_rmsVới UR_rms là điện áp hiệu dụng trên điện trở và UL_rms là điện áp hiệu dụng trên cuộn dây.Ta biết công thức tính điện áp hiệu dụng trên một thành phần của đoạn mạch RLC nối tiếp như sau:UR_rms = UR_max / sqrt(2)UC_rms = UC_max / sqrt(2)UL_rms = UL_max / sqrt(2)Do đó, ta có:UR_max / sqrt(2) = 5 * UL_max / sqrt(2)UR_max = 5 * UL_maxVới điện áp hiệu dụng trên điện trở gấp 5 lần điện áp hiệu dụng trên cuộn dây, ta có:UR_rms = 5 * UL_rmsTừ hai hệ thức trên, ta có:UR_rms = UR_max / sqrt(2) = 5 * UL_max / sqrt(2) = 5 * UL_rmsTừ đó, ta suy ra:UR_max = UR_rms * sqrt(2)UL_max = UR_rms * sqrt(2) / 5UC_max = UL_maxCông suất trùng hợp của đoạn mạch RLC nối tiếp được tính bằng công thức:P = UR_rms * IR_rms * cos(ϕ)Trong đó, ϕ là góc mà pha điện áp nằm trước pha dòng điện.Ta biết công thức tính đỉnh hiệu dụng của dòng điện trong mạch LC (cảm kháng, tụ bù) như sau:I_max = UC_max / XLVới XL là cảm kháng của cuộn dây.Theo định nghĩa, XL = ωLDo đó, ta có:I_max = UC_max / (ωL)UL_max = I_max * XL = UC_max / ωUL_rms = UL_max / sqrt(2) = UC_max / (ω * sqrt(2))Vì UL_rms = UR_rms / 5, ta có thể tính được giá trị của ω:UC_max / (ω * sqrt(2)) = UR_max / (5 * sqrt(2))UC_max / ω = UR_max / 5UC_max / ωL = UR_max / 5UC_max * 5 = ωL * UR_maxTừ đó, ta suy ra:ωL = UC_max * 5 / UR_maxDo đó, để điện áp giữa hai bản tụ đạt giá trị cực đại, ta cần điều chỉnh ω sao cho ωL = UC_max * 5 / UR_max.Câu trả lời là: C. 5 / 29.
Theo đề bài, điện áp hiệu dụng trên điện trở gấp 5 lần điện áp hiệu dụng trên cuộn dây, tương đương với U_R / U_L = 5. Vì U_R = U_0 - U_C, ta có thể tính được giá trị của U_R bằng công thức U_R = U_0 - U_C = U_0 - (U_0 / sqrt(1 + (ω^2 * C^2 * R^2)). Từ đó, áp dụng tỷ lệ U_R / U_L = 5, ta có thể tìm được giá trị của ω để điều kiện này xảy ra.
Điều kiện để điện áp giữa hai bản tụ đạt giá trị cực đại là khi U_C đạt giá trị tối đa, tức là khi U_C^2 đạt giá trị lớn nhất. Tương tự, điện áp hiệu dụng trên cuộn dây cũng là lúc U_L^2 đạt giá trị lớn nhất. Từ đó, ta có thể xác định được tần số góc ω để điều kiện này xảy ra.
Áp dụng công thức số học, ta có điện áp giữa hai bản tụ trong mạch RLC là U_C = U_0 / sqrt(1 + (ω^2 * C^2 * R^2)), với U_C là điện áp giữa hai bản tụ, U_0 là điện áp xoay chiều ban đầu, ω là tần số góc và C, R lần lượt là dung tích tụ điện và điện trở. Điện áp hiệu dụng trên cuộn dây là U_L = U_0 / sqrt(1 + ω^2 * L^2).